A-
A ile B nin Kartezyen Çarpımı: Birinci bileşeni A dan, ikinci bileşeni B den alınarak elde edilen ikililerin kümesidir...
A Kümesinden B nin Farkı: A kümesinin B kümesi ile ortak olmayan elemanlarından olu-şan kümedir...
A Kümesinden B ye Fonksiyon: A nın elemanlarından her birini, B nin elemanlarına bir ve yalnız bir kez eşleyen bağıntıdır...
Açı: Başlangıç noktaları aynı olan iki ışının birleşim kümesidir...
Açık Önerme: İçinde bulunan bilinmeyene verilen değerlere göre doğru ya da yanlış önerme olan ifadelerdir...
Açıortay: Başlangıç noktası açının köşesi olan ve açının kenarlarıyla eş açılar oluşturan ışındır...
Açısal Bölge: Açı ile açının iç bölgesinin birleşim kümesidir...
Aksiyom: Doğru olduğu ispatsız kabul edilen matematiksel ifadedir...
Alan: Bir yüzey parçasının ölçüsüdür... Bir yüzeyde birim yüzeyin kaç defa olduğunu gösteren sayıdır...
Alt Küme: Bir kümenin elemanlarının sayısına göre birerli, ikişerli ya da daha fazla sayıda
gruplarla
oluşturduğu kümedir... Boş küme her kümenin alt kümesidir...
Analitik Düzlem: Üzerine koordinat sistemi yerleştirilmiş düzlemdir...
Analitik Geometri: Noktaların koordinatlarının sayısal fonksiyonları aracılığıyla bir koordinat sisteminde gösterilen geometrik nesneleri inceleyen matematik koludur...
Apsis: Koordinat düzleminde bir noktayı gösteren sıralı ikilinin birinci terimidir... (1,9) ikilisiyle gösterilen noktanın apsisi 1 dir...
Apsis Ekseni: Koordinat düzleminde yatay eksen, x eksenidir...
Ar: 100 metrekarelik arazi ölçü birimidir...
Arada Olma: Aynı doğru üzerinde farklı üç noktadan birisinin diğer ikisinin arasında olmasıdır...
Aralarında Asal Sayılar: En büyük ortak bölenleri 1 olan sayma sayılarıdır... 4 ile 15 aralarında asaldır...
Aritmetik: 1. Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi dört işlemin tanımına temel olan tamsayılar kümesinin özellikleri kurulu matematik koludur...
2.Hesaplama ve varsayım kurma biçimidir...
Aritmetik Orta: Sonlu bir sayı kümesi elemanları toplamının, bu elemanların sayısına bölümüyle ortaya çıkan sayıdır...
Asal Çarpanlara Ayırma: Bir sayma sayısı asal çarpanlarının çarpımı şeklinde yazma-dır... 24 = 2 x 2 x 2 x 3 gibi...
Asal Sayı: 1 ve kendisinden başka böleni olmayan sayıdır...
Aykırı Doğrular: Aynı düzlemde olmayan ve kesişmeyen doğrulardır...
Ayrık Kümeler: Ortak elemanları olmayan kümelerdir...
Ayrık Olay: Meydana gelişi başka bir olaya bağlı olmayan olaydır...
Ayrıt: Bir cismin iki yüzeyinin arakesitidir...
-B-
Bağıntı: Bir kartezyen çarpımın alt kümesidir...
Basit Kapalı Eğri: Düzlemde herhangi bir noktadan bir kez geçmek üzere, çizime başlanılan noktada biten eğridir...
Bileşik Önerme: Birden fazla basit önermeden oluşan önermedir...
Binom: Dereceleri ya da değişkenleri farklı iki terimden oluşan polinomdur...
Bire Bir Eşleme: İki kümenin elemanları arasında, bir elemana karşı yalnız bir eleman alınarak yapılan eşlemedir...
Bire Bir Fonksiyon: Tanım kümesinin her bir elemanını yine kendisine eşleyen fonksiyondur...
Birleşim İşlemi: Kümelerin tüm elemanlarından oluşan kümelerin bulunmasıdır...
Birleşim Kümesi: Kümelerin tüm elemanlarının oluşturduğu kümedir...
Boş Küme: Hiçbir elemanı olmayan kümedir...
Boyut: Uzunluk, genişlik ve yükseklikten her biridir...
Bölen: Bir bölme işleminde bölünenin kaç eşit parçaya ayrıldığını gösteren sayıdır...
Bölüm: Bölme işleminde bölünen içinde bölenin kaç defa olduğunu gösteren sayıdır...
Bölünen: Bölme işleminde eşit kısımlara ayrılmak istenen sayıdır...
Bütünler Açılar:
Ölçüleri toplamı 180° olan iki açıdır...
Büyük Çember: Küre yüzeyi ile kürenin merkezinden geçen düzlemin arakesitidir...
Büyük Daire: Küre cismi ile kürenin merkezinden geçen düzlemin arakesitidir...
-D-
Dar Açı: Ölçüsü 90° den küçük olan dar açıdır...
Dekametre: 10 metrelik uzunluk ölçü birimidir...
Dekar: 10 ar veya 1000 m2 lik arazi ölçü birimidir...
Denk Kümeler: Birebir eşlenebilen, eleman sayıları eşit olan kümelerdir...
Derece: Bir çemberin 1 / 360 lık yayını gören merkez açının ölçüsü 1 derecedir...
Dikdörtgen: Düzlemde üçü doğrusal olmayan A , B , C , D noktalarının birleşiminden elde edilen dörtgenin açıları dik ise [AB] , [BC] , [CD] , [DA] doğru parçalarının birleşim kümesidir...
Dikdörtgenler Prizması: Altı tane dikdörtgensel bölgenin birleşiminden oluşan kapalı bölgedir...
Dikdörtgensel Bölge: Dikdörtgen ile iç bölgesinin birleşim kümesidir...
Dikdörtgenler Prizması Cismi: Dikdörtgenler prizması ile içinin birleşimidir...
Dik Üçgen: Bir açısı dik olan üçgendir...
Doğal Sayı: N = {0,1,2,3,4,...} kümesinin elemanlarıdır...
Doğru Açı:
Ölçüsü 180° olan açıdır...
-E-
Eksilen: Çıkarma işleminde azaltılması istenen sayıdır...
Eleman: Bir kümeyi oluşturan nesnelerden her biridir...
En Büyük Ortak Bölen: İki veya daha çok sayma sayısını ortak olarak bölen sayma sayılarının en büyüğüdür...
En Küçük Ortak Kat: İki veya daha çok sayma sayılarının ortak katlarının en küçüğü olan sayıdır...
Eş Üçgenler: Karşılıklı kenarlarının uzunlukları eşit ve karşılıklı açıların ölçüleri eşit olan üçgenlerdir...
Eşit Kümeler: Aynı elemanlardan oluşan kümelerdir...
Evrensel Küme: Üzerinde çalışılan konuyla ilgili olan tüm elemanları içeren kümedir...
Evrensel Niceleyici: " ile gösterilir ve "her" ya da "bütün" diye okunur...
-F-
F Fonksiyonunun Değer Kümesi: A dan B ye f fonksiyonu verildiğinde, B kümesidir...
F Fonksiyonunun Görüntü Kümesi: A dan B ye f fonksiyonu verildiğinde, f(A) kümesidir...
F Fonksiyonunun Tanım Kümesi: A dan B ye f fonksiyonu verildiğinde, A kümesidir...
Faiz:Bankaya yatırılan paranın belirli bir süre sonunda getirdiği kazançtır...
Fark: Çıkarma işleminin sonucudur...
Fonksiyon: Çıkış kümesinin her elemanına, en çok bir görüntü eşlik ettiren bağıntıdır...
-G-
G Bileşke F Fonksiyonu: f : A --> B ve g : B --> C birer fonksiyon olmak üzere, A dan C ye (gof)(x) = g( f(x) ) kuralı ile belirlenen fonksiyondur...
Genişlik: Dikdörtgen veya dikdörtgenler prizmasında boyutlardan biridir...
Gerektirme: Totoloji olan şartlı önermedir...
Görüntü: Sayı ekseni üzerinde bir sayıya karşılık gelen noktadır...
Grup: Bir küme ve bunun üzerinde tanımlanan bir işlemin belli şartları taşımasıdır...
-H-
<FONT face="MS Sans Serif" color=darkblue size=2>
Hacim: Kapalı uzay parçasının ölçüsüdür... Bir uzay parçasında birim hacmin kaç defa olduğunu gösteren sayıdır...<FONT face="MS Sans Serif" color=darkblue size=2>
Halka: Bir küme ve bu küme üzerinde tanımlanmış iki işlemin belli bazı şartları taşımasıdır...
Hektar: 100 ar veya 10000 m2 lik arazi ölçüsü birimidir...
Hektometre: 100 metrelik uzunluk ölçü birimidir...
Hipotez: p => q teoreminde p önermesidir...
Hüküm: p => q teoreminde q önermesidir...
-I-
Işın: Doğruda ayırma noktası ile bu noktanın bir yanında bulunan noktaların oluşturduğu kümedir...
-L-
Logaritma: ax = b ifadesinde x değerini bulma işlemidir..
-M-
Matematik Sistem: Bir küme ve bu küme üzerinde tanımlanmış bir veya daha çok işlemden oluşan sistemdir...
Modüler Aritmetik:m>1 ve m doğal sayılar kümesinin bir elemanı olarak, tamsayıların m ile bölümünden kalan sınıfları ile yapılan aritmetiktir...
Mutlak Değer: x reel sayılar kümesinin bir elemanı olarak, sayı doğrusunda x e karşılık gelen noktanın başlangıç noktasına uzaklığı, x in mutlak değeridir... | x | olarak gösterilir...
-N-
Nesne: "Kişi" ya da "Kimse" ile anlatılan varlıkların dışında kalan ağırlığı, kütlesi olan her türlü varlıklardır...
Nicelik: Bir şeyin sayılabilen, ölçülebilen, azalıp çoğalabilen özelliği yani miktarıdır...
Nitelik: Bir şeyin nasıl olduğunu belirten, onu başka şeylerden ayıran özelliktir...
Nokta: İki doğrunun kesiştiği yerde bulunan çok küçük boyutlu uzay öğesidir..
O
Ondalık kesirler : Paydası 10 un kuvvetleri olan (10, 100, 1000, …) kesirlere ondalık kesirler denir. Örnek : 17,615
Oran : a ve b reel sayılarının en az biri sıfırdan farklı olmak şartıyla a / b ye, a nın b ye oranı denir.
Ö
Özalt küme : Bir kümenin, kendisi dışındaki bütün alt kümelerine, bu kümenin özalt kümeleri denir.
Özalt küme sayısı : Kümenin eleman sayısını n ile gösterirsek, özalt küme sayısı = 2n - 1 dir. Boş kümenin özalt kümesi yoktur.
-P-
Paralel kenar : Karşılıklı kenarları paralel olan dörtgene paralelkenar denir. Yamuğun bütün özelliklerini taşır. Karşılıklı kenarlarının uzunlukları eşittir. Karşılıklı açılarının ölçüleri eşittir. Ardışık iki açının ölçüleri toplamı 180 dir. Köşegenler birbirini ortalar. Paralel kenarın alanı bir kenarı ile bu kenara ait yüksekliğin çarpımına eşittir.
Permütasyon : Bir küme elemanlarının belli bir sıraya göre dizilişlerinin her birine “bir permütasyon” denir.
Pisagor bağıntısı : Bir dik üçgende dik kenarlarının kareleri toplamı hipotenüsün karesine eşittir.
Pozitif Doğal Sayılar : Bakınız: Sayma sayıları.
Pozitif Tam Sayılar : Z = {1, 2, 3, ….} kümesine pozitif tam sayılar kümesi denir.
-R-
Rakam : Sayıları ifade etmeye yarayan sembollere denir.
Rasyonel Sayılar : a, b birer tam sayı ve b≠ 0 olmak üzere; a / b şeklinde yazılabilen sayılara rasyonel sayılar denir. Rasyonel sayılar kümesi Q ile gösterilir.
Reel ( Gerçel) Sayılar : Rasyonel sayılar ile irrasyonel sayılar kümesinin birleşimi olan kümeye denir. Reel sayılar kümesi : R = Q Qı şeklinde ifade edilebilir.
-S-
Sapma : Bir dizinin terimlerinin her biri ile aritmetik ortalama arasındaki farka sapma denir. Fark negatif ise negatif sapma, fark pozitif ise pozitif sapma olur.
Sayı : Rakamların bir çokluk belirtecek şekilde bir araya getirilmesiyle oluşturulan ifadelere denir.
Sayı değeri : Sayıda, rakamların bulunduğu basamak düşünülmeden, her rakamın ifade ettiği sayıya o rakamın sayı değeri denir. Örnek : 1048 sayısındaki 4 rakamının sayı değeri 4’tür.
Sayma Sayıları : N+ = {1,2,3,4, …} kümesine sayma sayıları kümesi veya pozitif doğal sayılar kümesi denir.
-Ş-
-T-
Tam açı : Ölçüsü 360 olan açıdır.
Tam Sayılar : Z = {…, -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, ….} kümesine tam sayılar kümesi denir.
Tam sayılı kesir : Sıfır hariç bir tam sayı ve basit kesir ile birlikte yazılan kesir sayılarına tam sayılı kesir denir. Örnek : -3. 1/5, 5. 8/15
Teğet : Çemberle bir noktası ortak olan doğrulara teğet denir. Bir çemberde teğet, değme noktasından geçen yarıçapa diktir.
Tek sayı : 2n – 1 genel ifadesiyle belirtilen tam sayılardır. Diğer bir ifade ile 2 ile bölündüğünde kalanı 1 olan tam sayılara tek sayı denir. Tek sayılar kümesi : T = {…,-5,-3,-1,1,3,5,…} şeklinde gösterilir.
Ters açılar : Kesişen iki doğrunun oluşturduğu dört açıdan herhangi ikisine birbirine komşu olmayan açılar (ters açılar) denir. Ters açılar birbirine eşittir. Komşu iki ter açının toplamı 180 dir.
Ters orantı : Orantılı iki ifadeden biri artarken diğeri azalıyor, biri azalırken diğeri artıyorsa bu iki ifade ters orantılıdır.
Tümler açılar : Ölçüleri toplamı 90 olan komşu açılara tümler açılar denir.
-U-
-Ü-
Üçgen : A, B, C ; üçü birden doğrusal olmayan üç farklı nokta olmak üzere, [AB], [AC] ve [BC] doğru parçalarının birleşimine ABC üçgeni denir.
Üçgenin alanı : Herhangi bir üçgenin alanı, tabanı olarak alınan bir kenarın uzunluğu ile bu tabana ait yükseklik uzunluğu çarpımının yarısına eşittir.
Üs : a bir reel sayı, n bir pozitif tam sayı olmak üzere; n tane a sayısının çarpımı an dir. an ifadesindeki a ya taban, n ye kuvvet (üs) denir.
-V-
Vektör : Doğrultuları, yönleri ve boyları aynı olan yönlü doğru parçalarının kümesine, düzlemde bir vektör denir.
-Y-
Yamuk : Yalnız iki kenarı paralel olan dörtgene yamuk denir. Paralel kenarlarla bir yan kenarın oluşturduğu iki açının toplamı 180 dir.
Yarı doğru : Bakınız : Işın.